To Top

Χίος

Μοναστήρια


Notice: Undefined variable: publish_date in /home/chios/public_html/templates/beluga/layouts/article.php on line 29

Notice: Undefined variable: hits in /home/chios/public_html/templates/beluga/layouts/article.php on line 29

vigla

Οι βίγλες της Χίου είναι μεσαιωνικοί, κυλινδρικοί πυργίσκοι, κτισμένες σε ακτές και ακρωτήρια του νησιού με σκοπό την παρατήρηση του πελάγους και την έγκαιρη ειδοποίηση των κατοίκων σε περίπτωση εχθρικής επιδρομής.

Τοποθετημένες σε μικρές αποστάσεις μεταξύ τους, σε οπτική επαφή η μία με την άλλη, ήταν πυκνότερες στις νότιες και δυτικές ακτές του νησιού που προσφέρονταν για αποβάσεις.

Αποτελούν ένα παράκτιο δίκτυο παρατήρησης και μετάδοσης μηνυμάτων και κτίστηκαν μέσα στα πλαίσια της αμυντικής οχύρωσης της Χίου από τους Γενουάτες (πιθανόν να χρησιμοποιήθηκε ως βάση ένα παλαιότερο δίκτυο παρατήρησης). Οι βίγλες της Χίου συνέχισαν να λειτουργούν μέχρι τα μέσα του 18ου αι. τουλάχιστον, οπότε το πρόβλημα της πειρατείας αρχίζει να εκλείπει.

Συνολικά έχουν εντοπισθεί 30 βίγλες στο νησί, από τις οποίες οι 24 είναι κηρυγμένες ως διατηρητέα μνημεία. Χαρακτηριστικά μνημεία αυτού του είδους, τα οποία έχουν πρόσφατα αναστηλωθεί, αποτελούν: η Βίγλα του Παχή, στην ομώνυμη παραλία της Σιδηρούντας, η Βίγλα των Μεστών και η Βίγλα στο Τραχήλι, κοντά στο χωριό Λιθί. Αλλά και σε πολλές άλλες παραλίες του νησιού δεσπόζουν βίγλες, ελέγχοντας το πέλαγος.

Αυτή ήταν μία από τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για την αντιμετώπιση της πειρατείας, όχι μόνο σε νησιά του Αιγαίου, αλλά σε όλη τη Μεσόγειο.

Δίκτυο βιγλών, τετράγωνης όμως κάτοψης και όχι στρογγυλής, όπως στη Χίο, υπάρχει στη Ρόδο και στη Μάλτα, κατασκευασμένα από τους Ιωαννίτες Ιππότες. Αυτοί εγκατέστησαν παράκτιους πύργους παρατήρησης στην Κω, στη Χάλκη, στην Τήλο, στη Νίσυρο, την Κάλυμνο, τη Λέρο, τη Σύμη. Επίσης, ανάλογο δίκτυο παρατήρησης, με μία ποικιλομορφία στους τύπους των πύργων, απαντάται και στην Κύπρο, στη Σικελία, στην Κορσική, στις Βαλλεαρίδες και στην Costa del Sol της Ισπανίας.

Για τον τρόπο λειτουργίας των βιγλών μας πληροφορούν οι ξένοι περιηγητές, οι οποίοι επισκέπτονταν το νησί και έγραφαν μετά τις εντυπώσεις τους. Γράφει ο Jean de Thevenot (1656): «Δια να φυλάξουν δε τα δέντρα και τα χωριά έκτισαν πύργους εις τα πέριξ της νήσου, εις απόστασιν 3 ή 4 μιλίων απ΄αλλήλων. Έκαστον δε γειτονικόν χωρίον απέστελλεν εκεί δύο άνδρας δια να φυλάττουν και όταν έβλεπον λέμβους, πλοία ή γαλέρας, ηδοπύουν και απεσύροντο ή και ημύνοντο». Όπως μας πληροφορεί ο George Sandys (1610), την ημέρα ειδοποιούσαν με σήματα καπνού, ενώ τη νύχτα με σήματα φωτιάς (φρυκτωρίες). Ο Ιερώνυμος Ιουστινιάνι (1586) αναφέρει ότι «...εφόσον εντοπισθεί κάποιο πλοίο, μέσα σε δύο ώρες, κάνοντας σήματα με τη φωτιά, ειδοποιούν όλο το νησί...».

Ο χαρακτήρας των μηνυμάτων είχε σκοπό να προειδοποιήσει για το σημείο επερχόμενης απόβασης και τον αριθμό των σκαφών, ώστε να αποσταλεί στρατιωτική δύναμη προς απόκρουση του επιδρομέα, οι δε χωρικοί να προφυλαχθούν στο εσωτερικό των χωριών που, ειδικά στην περιοχή των Μαστιχοχωρίων, ήταν οχυρωμένα. Οπωσδήποτε έπρεπε το μήνυμα να φθάσει μέχρι τη Χώρα της Χίου, στο Κάστρο.

Η τυπική μορφή της βίγλας της Χίου

Μία τυπική βίγλα της Χίου έχει κυλινδρικό κορμό, με κουλουροκωνική βάση (σκάρπα), με κλίση τέτοια ώστε να εξοστρακίζονται τα βλήματα, αλλά και να αυξάνεται η βάση έδρασης, για λόγους ευστάθειας. Το εσωτερικό της κυλινδρικής βίγλας γεμίζει με χώμα και αργούς λίθους.

Η τοιχοποιία των βιγλών αποτελείται από λίθους τοπικής προέλευσης, συνδεδεμένους με ισχυρό ασβεστοκονίαμα, με προσθήκη πλινθοσυντρίμματος (κουρασάνι) και διαιρείται σε οριζόντιες στάθμες, με χαρακτηριστικούς συνεχείς αρμούς δόμησης.

Το συνολικό της ύψος φθάνει περίπου τα 12μ. και έχει μέση διάμετρο, στην περιοχή του κορμού, 7,5μ. Σε στάθμη 8μ. περίπου από το έδαφος διαμορφώνεται ένα δωμάτιο για το βιγλάτορα, το οποίο καλύπτεται από χαμηλό θόλο. Μία οπή σε κάποιο άκρο του θόλου επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ του εσωτερικού χώρου και του δώματος της βίγλας, όπου υπάρχουν οι επάλξεις. Η πρόσβαση στο δωμάτιο του βιγλάτορα γινόταν μέσω απλής ανασυρόμενης κλίμακας ή ανεμόσκαλας, έτσι ώστε να μην υπάρχει πρόσβαση στους επιδρομείς.

Η θύρα που γενικά ποτέ δεν ήταν από την πλευρά της θάλασσας, ασφάλιζε από μέσα με ένα μεγάλο ξύλο, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις υπήρχε από πάνω της καταχύστρα (αμυντική κατασκευή μέσα στην οποία διοχετεύονταν καυτά υγρά που απωθούσαν τους επιδρομείς). Καταχύστρες υπήρχαν επίσης και σε σημεία, περιμετρικά της βίγλας. Στο δωμάτιο του βιγλάτορα ανοίγονταν μικρά παράθυρα, τραπεζοειδούς κάτοψης που κατέληγαν σε στενές οπές, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ανοίγονται επιπλέον πολεμότρυπες.

Η βίγλα διέθετε αμυντικούς μηχανισμούς, πιθανότατα και ελαφρύ οπλισμό, έτσι ώστε ο βιγλάτορας να προστατεύεται από τους επιδρομείς.

Είσοδος: ελεύθερη


Notice: Undefined variable: publish_date in /home/chios/public_html/templates/beluga/layouts/article.php on line 29

Notice: Undefined variable: hits in /home/chios/public_html/templates/beluga/layouts/article.php on line 29

Ο Πύργος "Τα Μάρκου", ή αλλιώς "Τ' Αμάρκου", βρίσκεται κοντά στο χωριό Πισπιλούντα, στην Αμανή, σε ένα πλούσιο και χαρακτηριστικό, της Βόρειας Χίου, φυσικό τοπίο. Το σύνολο (το μνημείο με τον περιβάλλοντα χώρο του) αποτελεί μοναδικού ενδιαφέροντος σύμπλεγμα κτισμένου και πράσινου, με την ενδιαφέρουσα χλωρίδα και πανίδα και τον αρχαϊκό τρόπο άρδευσης.

Ο Πύργος ανάγεται στο 15ο αι. και αποτελούσε τον κεντρικό αμυντικό πύργο ενός Μεσαιωνικού οικισμού, του οποίου τα λείψανα διακρίνονται μέσα στο σπάνιας ομορφιάς φυσικό τοπίο. Οι οχυρωμένοι αυτοί οικισμοί άλλοτε προστάτευαν τις διαβάσεις από τις βόρειες ακτές της Χίου προς το Φρούριο της Βολισσού.

Ο Πύργος σήμερα διατηρεί το ισόγειο τμήμα του, καθώς και τμήμα του 1ου ορόφου.


Notice: Undefined variable: publish_date in /home/chios/public_html/templates/beluga/layouts/article.php on line 29

Notice: Undefined variable: hits in /home/chios/public_html/templates/beluga/layouts/article.php on line 29

Ο Πύργος των Δοτίων βρίσκεται κοντά στο χωριό Πυργί, στο δρόμο προς την παραλία Βρουλίδια, σε μία περιοχή από τις πιο σημαντικές για την παραγωγή μαστίχας. Το τοπίο είναι πολύ χαρακτηριστικό. Τα χαμηλά σχετικά μαστιχόδεντρα πλαισιώνουν με μοναδικό τρόπο το επιβλητικό μνημείο που αποτελεί εξαιρετικό δείγμα αμυντικής αρχιτεκτονικής της Μεσαιωνικής Χίου.

Πρόκειται για ένα μεσαιωνικό κτίσμα που κατασκευάστηκε στα πλαίσια της γενικής οχύρωσης του νησιού από τους Γενοβέζους στις αρχές του 15ου αι. (1410-1415). Το τριώροφο κτίσμα, κτισμένο από ανοιχτό γκρίζο ασβεστόλιθο, είναι ερειπωμένο. Διατηρούνται οι τέσσερις τοίχοι του, εκτός από το νότιο που είναι μισογκρεμισμένος.

Pyrgos Dotia Hatzigeorgiou

Έχει ορθογώνιο σχήμα, με διαστάσεις 14,28μ. Χ 15,70μ. και ύψος 18μ. με εφτά επάλξεις από την ανατολική και δυτική πλευρά και τέσσερις από τη νότια και βόρεια. Διατηρεί επίσης τα χωρίσματα των εσωτερικών τοίχων του ισογείου και πολλά στοιχεία από τον τρόπο θολοδομίας στον πρώτο και στο δεύτερο όροφο.

Ο Πύργος δεν είχε πόρτα στο ισόγειο, όπως συνηθιζόταν για αμυντικούς λόγους, αλλά υποδοχή ελαφριάς κλίμακας στο μεσαίο όροφο. Στο ισόγειο υπάρχουν οπές αερισμού και στον τελευταίο όροφο πολεμίστρες. Περιβαλλόταν από τετράπλευρη περιτείχιση, από την οποία σώζονται τα ίχνη και τα θεμέλια ενός από τα τέσσερα πυργόπουλα που υπήρχαν σε κάθε γωνιά της.

 


Notice: Undefined variable: publish_date in /home/chios/public_html/templates/beluga/layouts/article.php on line 29

Notice: Undefined variable: hits in /home/chios/public_html/templates/beluga/layouts/article.php on line 29

    Περιπατητική διαδρομή

Το Κάστρο των Καμπιών βρίσκεται πάνω από το ομώνυμο χωριό, στην κορυφή υπερυψωμένου βράχου, όπου υπάρχει το εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, γι' αυτό και οι ντόπιοι το αποκαλούν «Καστράκι της Αγίας Παρασκευής». Δεσπόζει σε ένα από τα ωραιότερα φυσικά τοπία της Χίου, πάνω από το κατάφυτο φαράγγι των Καμπιών.

Είναι κτισμένο πάνω σε μία βραχώδη έξαρση του εδάφους και είναι μικρής σχετικά κλίμακας. Είναι ένα χαρακτηριστικό μεσαιωνικό οχυρό που εκμεταλλεύεται με εξαιρετική δεξιοτεχνία τη φυσική οχύρωση του βράχου. Σώζονται στοιχεία από την εξωτερική του οχύρωση, αλλά όχι από τις εσωτερικές του εγκαταστάσεις. Πιθανολογείται ότι υπήρχε κάποιο κεντρικό κτίσμα, του οποίου τη θέση κατέλαβε αργότερα ο ναός της Αγίας Παρασκευής.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η κλίμακα ανόδου που ξεκινά από το κάτω σημείο του βράχου είναι σκαλιστή πάνω σ' αυτόν και καταλήγει στην είσοδο του Κάστρου, όπου υπάρχει ημικυκλικό πυργόπουλο.

Η χρονολόγησή του τοποθετείται στα Βυζαντινά χρόνια από όλους τους ιστορικούς που το αναφέρουν (σύγχρονο με το Κάστρο των Απολίχνων, κατά το Ζολώτα), ωστόσο δεν έχει γίνει καμία αρχαιολογική έρευνα σ' αυτό, για περαιτέρω τεκμηρίωση. Ο Κ. Χωρεάνθης πάντως, αναφέρει ότι η ονομασία "Κάστρο της Ωριάς" δείχνει από μόνη της τη βυζαντινή προέλευση του οχυρού και απηχεί τη διαδεδομένη, σε όλο τον ελληνικό χώρο, παράδοση για την πολιορκία για πολλά χρόνια ενός κάστρου από εχθρικό στράτευμα. Μέσα στο Κάστρο βρίσκεται η Ωριά (=ωραία κόρη, Βασίλισσα) που έχοντας τα θάρρη της στη δυνατή οχύρωση του Κάστρου και στην ευνοϊκή, για άμυνα, θέση του, αντιμετωπίζει θαρραλέα τους πολιορκητές. Όμως, συνεχίζει η παράδοση, το Κάστρο κυριεύεται με προδοσία και η ηρωίδα, για να μην πέσει στα χέρια των εχθρών, γκρεμίζεται από το τείχος και σκοτώνεται.. Το σχετικό δημοτικό τραγούδι του «Κάστρου της Ωριάς» είναι διαδεδομένο σε όλο τον ελληνικό χώρο.

Είσοδος: ελεύθερη


Notice: Undefined variable: publish_date in /home/chios/public_html/templates/beluga/layouts/article.php on line 29

Notice: Undefined variable: hits in /home/chios/public_html/templates/beluga/layouts/article.php on line 29

    Περιπατητική διαδρομή

Το Κάστρο της Γριάς είναι κτισμένο σε περίοπτη θέση, πάνω από τα Καρδάμυλα, κεφαλοχώρι της ΒΑ Χίου. Το Κάστρο είναι προσβάσιμο από παλιό μονοπάτι, στο οποίο υπάρχει σήμανση και έχουν γίνει έργα εξωραϊσμού και εξομάλυνσης.

Πρόκειται για μεσαιωνική οχύρωση, αποτελούμενη από δύο πύργους ενωμένους με ισχυρό τείχος. Ο ανατολικός πύργος έχει σχήμα ημιελλειπτικό και ο δυτικός στρογγυλό. Το Κάστρο αποτελεί τμήμα ενός γενικότερου οργανωμένου αμυντικού σχεδιασμού που υπήρχε κατά τους Μεσαιωνικούς χρόνους στο νησί.

Λείψανα ελληνιστικού τείχους πιστοποιούν ότι η θέση είχε ήδη οχυρωθεί από την αρχαιότητα. Κατά την απελευθερωτική εκστρατεία του Νοεμβρίου του 1912, η περιοχή της Γριάς στάθηκε το προπύργιο του αγώνα.

Η τοπική παράδοση αναφέρει ότι το όνομα του Κάστρου οφείλεται σε κάποια γριά που σκαρφάλωσε από τα Καρδάμυλα, μέσω των απότομων βράχων, ως εκεί για να σωθεί από τους πειρατές. Σύμφωνα με την παράδοση επίσης, ο δυτικός πύργος του Κάστρου επικοινωνούσε μέσω σήραγγας με το λεγόμενο "Πηγάδι του Κουλαλά", ένα φαρδύ και καλοφτιαγμένο πηγάδι, το οποίο είναι κτισμένο χαμηλότερα από το Κάστρο και ανάγεται στην εποχή της Γενουατοκρατίας (1346-1566).

Από την κορυφή, όπου βρίσκεται το Κάστρο, η μαγευτική θέα αποζημιώνει τον επισκέπτη για την ανάβαση.

Είσοδος: ελεύθερη

Kάνε εγγραφή στο επίσημο newsletter του chios.gr

Designed by TruthWebMedia

Copyright © Περιφερειακή Ενότητα Χίου