Kalamwti4
Kalamwti5
Kalamwti6
Kalamwti7
Kalamwti8
Kalamwti9
Kalamwti10
Kalamwti11

Chios (Sakız Adası) kalesi, adanın şehir merkezinin kuzeyinde bulunmakta ve şehrin Ceneviz egemenliğinden kalma duvarlarla çevrili kalbini meydana getirir. Kaleye giriş, 1694 yılında Cenevizliler tarafından inşa edilen kalenin güney tarafındaki ana Giriş Kapısından(Porta Maggiore) ve günümüzde tahrip olmuş kalenin kuzeybatı tarafındaki "Yukarı Kapı"dan (Portello) mümkündür.
Deniz ve kara duvarları olarak ikiye ayrılan kale duvarları düzensiz beşgen bir şekle sahip olup savunma burçları ile çevriliydi. Bu savunma burçlarından sadece sekiz tanesi iyi durumda korunarak günümüze kadar gelmiştir.

 

Duvarların içindeki ve dışındaki ... tarih

Gravura Chios cnsKale içinde yerleşim yerlerinin varlığı eski yunan dönemlerine kadar gitmektedir.. Yapılan kazı çalışmaları Romalılar ve Bizanslılar döneminde sürekli olarak kullanıldığını göstermiştir. 1329 yılında Kale, Bizans İmparatoru adına Andronikos Üçüncü Paleologos tarafında ele geçirilir ve 1346 yılına kadar Bizans İmparatorluğu'nun sınırları içerisinde kalır. Bu tarihten sonra Ceneviz Şehir Devletinin egemenliğine girer. Ortaçağ dönemleri boyunca şehir kalesi(Civitas Chii), Sakız Adası’nın siyasi ve askeri yönetim merkezi olur. Kale duvarlarının dışında ise tüm şehir-borgo- kuruludur. Adanın yönetimini ticari bir şirket olan Maona üstlenmiş ve bu şirket 1362 yılından itibaren Cenevizli İoustiniani(Giustiniani) fraksiyonuna(Albergo) ait bir şirket haline gelir ve o tarihten itibaren İoustiniani adıyla anılırlar.
1566 yılında Kale savaş vermeden Osmanlı Sultanı Kanuni Sultan Süleyman adına Piyale Paşa tarafından ele geçirilir. 1694 yılında, altı aylık bir dönem için kaleyi tekrar ele geçiren Cenevizliler, kısa dönemli egemenlikleri sırasında adanın savunmasını güçlendirmek için geniş çalışmalar gerçekleştirirler. O tarihten sonra Kale kesintisiz olarak 1912 yılına kadar Osmanlıların egemenliğinde kalır ve bu tarihten sonra yeni kurulan Yunan devletine bağlanır.
Yunan devleti 1924 yılında bu tarihi eserin korunması için tedbirler alır ve aynı yılın ekim ayında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kaleyi korunma altındaki, arkeolojik tarihi bir alan olarak ilan eder.
Savunma kalesi büyük tahribatlara(1828 yılında bombalanması ve 1881 depremi) uğramış ancak en büyük tahribat, 20. yüzyıllın başında tüm güney duvarının yıkılarak taşlarının sakız adası şehir merkezinin dalga kıranının yapımında kullanılması sonucu meydana gelmiştir.

 

«İoustiniani Sarayı»

ioustinianiGiriş kapısının yakınında ve kalenin içinde "İoustiniani Sarayı" olarak tanınan iki katlı yapı bulunmaktadır. İdare merkezi olarak kullanılan bu eserin yapımı, Cenevizlilerin egemen oldukları döneme kadar uzanır. Günümüzde restore edilen bu yapı dönemsel olarak gerçekleştirilen sergiler için kullanılmaktadır. Cenevizliler dönemine ait yapılardan «karanlık hapishane» adlı diğer bir bina da Sakız Adası’nın yakın dönemine ait trajik bir olayla hatırlanır. Bu hapishanede tutulan 70 sakız adalı mahkeme edilmeden asılmışlardır.

 

Osmanlı Mezarları

othomanikoi-tafoiKale meydanında elit Osmanlılar için bir mezarlık yapılmış ve mezarlar arasında, 1822 yılında Yunan kurtuluş mücadelesi sırasında, kaptan gemisi Kanari tarafından havaya uçurulan Kaptan Kara Ali Paşa'nın mezarı dikkat çeker. Agios Georgios caddesi üzerinde, köyün meydanından başlayarak kıvrılarak denize bakan kale duvarlarına ulaşan yerleşim yerinin ana caddesinde müslümanlık dinine ait mabet bulunmaktadır. İlk olarak 1892 yılına ait Hamidiye Camisini ve sonra da Agios Georgios adı verilerek kiliseye çevrilmiş olan Eski Camiyi görürüz.

Kalenin içinde ayakta kalan önemli binalar arasında Bizanslılar dönemine ait Kria Vrusi(yarısı zeminin altında olan su deposu) ve Koulas adıyla tanınan yüksek kuleyi sayabiliriz. Kale, zaman içerisinde toprakla kapanmış hendekle çevriliydi. Yakın zamanda bu hendeğin bir bölümüne asfalt yol dökülerek araçların geçisine kolaylık sağlanmıştır.
Denize bakan Kuzey Batı duvarlarında Osmanlılara ait hamamlar günümüze kadar ayakta kalabilmiş ve 2012 yılının yaz ayında büyük bir başarıyla buranın restorasyonu yapılarak kalenin görmeye değer en muhteşem yerlerinden biri haline getirilmiştir.
Küçük ve sıcak kale içi yerleşim yerinin ortasından geçen Agios Georgios caddesi, 1881 yılı depreminden sonra geleneksel mimariye uygun olarak yeniden inşa edilmiştir. Bu mimari tarz, köşeli iki katlı küçük cepheli ve küçük avlulu evlerden ve dar sokaklardan oluşan bir yapıdan meydana gelmektedir. Üzerinde kahve veya uzo içebileceğiniz yerler olan taş döşeli Kale içi meydanı oldukça güzel görünümlüdür.

Değişik zamanlarda, özel şahıslara ait arsalarda yeni binaların inşası sırasında kazılar gerçekleştirilmiş ve bu kazılarda bölgenin ve Sakız Adası kalesinin tarihine ilişkin önemli tarihi verilere ulaşılmıştır.

Sakız Adası kalesinin içinde günümüzde yaklaşık 650 kişi yaşamaktadır.

Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı

Arşiv Malzemesi

Chios Yerel Yönetim Valiliğine ait İnternet sayfasını ziyaret etmek için burayı tıklayınız.

Chios.gr, Kuzey Ege Bölgesi yerel yönetimi tarafından kurulmuş, Chios (Sakız Adası)'nın resmi turizm İnternet sayfası olup burada adanın belli başlı turistik yerlerine, sahillerine ve de ayrıca adada gerçekleştirilen etkinliklere, aktivitelere ve de diğer birçok şeylere ilişkin bilgiler bulacaksınız.

Yazılı iznimiz olmadan bu sitenin tümünün veya bir kısmının herhangi bir şekilde kullanılması yasaktır.