Το σπήλαιο Ολύμπων βρίσκεται σε υψόμετρο 110 περίπου μέτρων πάνω από τη θάλασσα και είναι σπηλαιοβάραθρο, με βάθος που φθάνει τα 52 μ.

Έχει έναν πλούσιο και εντυπωσιακό σταλακτιτικό και σταλαγμιτικό διάκοσμο που το κατατάσσει ανάμεσα στα πιο αξιόλογα και όμορφα σπήλαια της Ελλάδας.

Το σπήλαιο είναι διανοιγμένο σε ασβεστόλιθους του Ιουρασσικού (190 – 140 εκατομμύρια χρόνια πριν). Ο διάκοσμος του σπηλαίου συνεχίζει να αναπτύσσεται ακόμη και σήμερα.

Η σχετική υγρασία του σπηλαίου είναι μεγαλύτερη από 95%, ενώ η θερμοκρασία παραμένει σχεδόν σταθερή, γύρω στους 18οC. Το σύστημα της διπλής πόρτας στην τεχνητή είσοδο του σπηλαίου δημιουργήθηκε για να διατηρεί σταθερές τις συνθήκες μέσα σε αυτό, έτσι ώστε το μικροκλίμα του να παραμένει ανεπηρέαστο.
Αιώνες απροσπέλαστο για τον άνθρωπο, εξερευνήθηκε μόλις το 1985 από μέλη της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρίας.

Ο πλούσιος ασβεστιτικός του διάκοσμος αποτελείται από περίτεχνα σχέδια, τα οποία κέντρισαν την φαντασία των σπηλαιολόγων και τους έδωσαν ονόματα όπως Μέδουσα, Αρμόνιο, Άνθρωποι των Σπηλαίων κ.α.

Οι επισκέπτες έχουν πρόσβαση στο μεγαλύτερο τμήμα του, συνοδευόμενοι από ξεναγό ανάμεσα σε εντυπωσιακού μεγέθους και χρωμάτων σχηματισμούς.

Πηγή: κ. Κώστας Μάγκος

Σπήλαιο με πολύ ενδιαφέρουσα μορφολογία, που διαμορφώθηκε αρχικά κάτω από τη στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα και ολοκληρώθηκε με την υποχώρησή του.

Πρόκειται για τρία επάλληλα σπήλαια από τα οποία έχει αξιοποιηθεί και είναι επισκέψιμο το κατώτερο. Στο σπήλαιο έχουν πραγματοποιηθεί ανασκαφές και έχει βεβαιωθεί η κατοίκηση του από τη Μέση Νεολιθική εποχή (6.500 – 5.500 π.Χ.). Τα εξαιρετικά ενδιαφέροντα ευρήματα (εργαλεία, αγγεία, κεραμεικά όστρακα και όπλα) εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χίου.

Στο εσωτερικό του σπηλαίου υπάρχει περιορισμένης έκτασης, αλλά εντυπωσιακός λιθωματικός διάκοσμος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πολυδαίδαλη μορφολογία του και οι ασυνήθιστες μορφές που διανοίγονται στον λειασμένο από την δράση του νερού ασβεστόλιθο (γέφυρες, παράθυρα, εξώστες).

Από πάνω του υπάρχει άλλο μικρότερο σπήλαιο, στην είσοδο του οποίου είναι κτισμένος ο ναός της Παναγίας Αγιογαλούσαινας (13ος αι. μ.Χ.) και στο εσωτερικό του το παρεκκλήσι της Αγίας Άννας.

Πηγή: κ. Κώστας Μάγκος